Tìm ở đâu?: Nhân lực quản trị doanh nghiệp

Tìm nguồn nhân lực quản trị doanh nghiệp ở đâu ?

Một số doanh nghiệp vừa vui mừng với tổng giám đốc mới, cán bộ quản lý cao cấp mới nhưng sau đó vài tháng sự ngậm ngùi thể hiện rõ ở những thông báo chia tay. Giám đốc kinh doanh, giám đốc tiếp thị, hay đơn giản chỉ là những quản lý bậc trung xuất phát từ các công ty đa quốc gia đều luân chuyển với tốc độ chóng mặt giữa những doanh nghiệp.

Trong khi đó chúng ta giật mình khi biết rằng hơn một nửa sinh viên mới tốt nghiệp không có việc làm cụ thể – Ông Phạm Phú Ngọc Trai, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Công ty tư vấn Kinh doanh Hội nhập toàn cầu (GIBIC) bày tỏ nỗi băn khoăn này tại một diễn đàn doanh nghiệp được tổ chức ở TPHCM cuối tuần trước. Ông Phạm Phú Ngọc Trai cho rằng, nhiều doanh nghiệp đang tìm mọi cách để “săn đầu người” nhưng đã bỏ lỡ nguồn tài nguyên nhân lực dồi dào từ các trường đại học.

“Săn đầu người” cuộc chiến dai dẳng

Số lượng doanh nghiệp được thành lập mới đang gia tăng là nguyên nhân khiến số lượng nhân sự có trình độ – vốn đã khan hiếm ở nước ta – lại càng trở nên khan hiếm. Vẫn theo ông Phạm Phú Ngọc Trai, ở TPHCM trong ba tháng đầu năm nay đã có 4.900 doanh nghiệp được thành lập mới, tăng 6% so với cùng kỳ năm ngoái. Quy mô các đơn vị thành lập mới được tăng lên với tổng vốn đăng ký trên 26.700 tỉ đồng, tăng 53%. Chưa kể còn có hàng ngàn doanh nghiệp đăng ký thay đổi giấy phép kinh doanh, mở rộng lĩnh vực hoạt động trong cùng thời điểm.

Cùng với xu hướng tìm kiếm cơ hội kinh doanh gia tăng, điều tất yếu là xu hướng săn nhân sự cao cấp sẽ tiếp tục nóng.

Trong báo cáo thông số nhân lực trực tuyến cuối năm 2009 và dự báo cho quý 1 năm nay, mạng tuyển dụng nhân sự hàng đầu nước ta – Vietnamwork.com – cũng cho rằng, khi kinh tế phục hồi thì nhu cầu sử dụng nhân sự cao cấp sẽ tiếp tục gia tăng trở lại. Đây sẽ tiếp tục là một “cuộc chiến” giữa các doanh nghiệp trong chiến lược giữ và giành được người tài. Chính cuộc chiến “săn đầu người” đã tạo ra sự thay đổi nhân sự, từ những vị trí quản lý bậc trung tới chóng mặt ở một số doanh nghiệp.

Không ít doanh nghiệp sau những cái vỗ tay là sự ngậm ngùi như cách nói của ông Phạm Phú Ngọc Trai, đã phải nhìn nhận lại chiến lược nhân sự của mình. Thay vì tiếp tục đi “săn” nhân sự của các doanh nghiệp khác, để rồi không lâu sau đó lại ngậm ngùi chia tay, nhiều doanh nghiệp đã tìm cách tái cơ cấu nhân sự nội bộ và tìm đến những nguồn cung cấp rẻ hơn và khá tốt, đó là nhân sự từ các trường đại học.

Phải đào tạo

Từ lâu rồi, các doanh nghiệp nước ngoài, như PepsiCo, Unilever, P&G, HSBC… đã bắt tay thiết lập những “lò luyện” sinh viên tốt nghiệp với những tên gọi khác nhau như quản trị viên tập sự, hạt giống lãnh đạo… Và chỉ sau hai năm, một thế hệ quản lý mới của doanh nghiệp đã xuất hiện, cung ứng những tài năng đặc biệt dành riêng cho doanh nghiệp họ – ông Phạm Phú Ngọc Trai chia sẻ.

Tìm nhân sự tại các trường đại học hiện đang được nhiều doanh nghiệp lưu tâm. Không ít doanh nghiệp đầu tư nước ngoài vào nước ta đã thực hiện cách này để tìm kiếm cho mình đội ngũ nhân sự phù hợp như Intel, SCG… Các chương trình tuyển dụng được tổ chức hoành tráng tại những trường đại học hàng đầu nước ta, trải dài từ Bắc tới Nam, các chương trình dành cho thực tập sinh… đã được xây dựng nhằm tận dụng nguồn nhân lực đang là sinh viên của các trường đại học.

Cách làm này hiện đã được một số doanh nghiệp trong nước áp dụng.

Tại một diễn đàn dành cho các Giám đốc nhân sự của doanh nghiệp được tổ chức năm ngoái, ông Hoàng Đình Phi – Chủ tịch Tập đoàn Sannam cũng chia sẻ về cách đào tạo nhân sự của mình như vậy. Ông Phi cho biết ông đã lên kế hoạch đào tạo nhân sự quản lý trong công ty bằng việc tuyển dụng một nhóm sinh viên chưa tốt nghiệp đại học. Những sinh viên này qua phỏng vấn và đánh giá năng lực có những tiêu chí phù hợp với tiêu chí sử dụng nhân sự của doanh nghiệp ông.

Ông đã giúp họ cọ xát với các thực tế kinh doanh ngay từ khi chưa tốt nghiệp đại học, trao cho họ cơ hội.

Với sự nhiệt huyết của tuổi trẻ, mong muốn được làm việc, được cống hiến và khẳng định mình, nhóm sinh viên này hiện đã rất trưởng thành và đang nắm giữ các vị trí chủ chốt trong tập đoàn. Có người rất trẻ nhưng hiện đã là giám đốc một dự án lớn của doanh nghiệp.Trong lĩnh vực tư vấn nhân sự của mình, ông Đào Trọng Khang – Giám đốc Công ty ĐTK Consulting tại Hà Nội cũng có cách làm tương tự.

Những sinh viên yêu thích nghề nhân sự đã được ông tuyển chọn và đưa vào tham gia các dự án của doanh nghiệp. Đây cũng là nguồn nhân sự cao cấp do chính doanh nghiệp này tuyển chọn, tự đào tạo thực tế và sau đó cung ứng cho các doanh nghiệp có nhu cầu.

Tuy nhiên, việc tuyển chọn nhân sự tại các trường đại học chưa đem lại nhiều sự hài lòng cho doanh nghiệp.

Ông Phi cho rằng doanh nghiệp Việt đang phải đào tạo lại cho người lao động từ đầu, kể cả những kỹ năng mà lẽ ra họ phải được đào tạo tại các trường đại học. “Ở nước ngoài các tiêu chuẩn tuyển dụng rất rõ ràng. Chủ doanh nghiệp chỉ tập trung đào tạo những chuyên môn họ cần cho người lao động.

Thậm chí doanh nghiệp chỉ cần đặt ra các tiêu chuẩn trong công việc để nhân viên tự hoàn thiện các thiếu sót của mình”, ông Phi gợi ý. Nhưng hiện tại ở nước ta sinh viên đang được đào tạo một kỹ năng phổ cập nào đó, không nhất thiết là công việc sau này của họ có cần hay không.

Dù các chương trình đào tạo từ trường đại học khó có thể mang đến sự hài lòng cho các doanh nghiệp nhưng việc săn những nhân sự tốt từ trường đại học cũng sẽ là một xu hướng. Ông Phạm Phú Ngọc Trai thì gợi mở tới một tương lai, khi đó chỉ cần mỗi doanh nghiệp hiện đang hoạt động đầu tư cho một sinh viên đại học thì điều này cũng sẽ tạo ra một cộng đồng rộng lớn, vừa “hạ nhiệt” được các cuộc chiến “săn đầu người” dai dẳng trên thị trường lao động, vừa tháo gỡ nhanh nút thắt về khan hiếm nhân sự bậc trung, cao cấp ở nước ta.